Słodkie i słone przekąski z roku na rok zyskują na popularności i mimo nieustannego wzrostu cen pozostają jednym z najsilniejszych segmentów całego rynku FMCG. Według danych NielsenIQ, w okresie od kwietnia 2023 r. do marca 2024 roku, kategoria słodkich i słonych przekąsek osiągnęła wartość 27,1 mld złotych. Z badań przeprowadzonych przez instytut wynika również, że Polacy w tym okresie najwięcej wydali na chipsy i chrupki (5 mld zł), ciastka i herbatniki paczkowane (3,9 mld zł), praliny (2,9 mld zł) oraz tabliczki czekolady (2,8 mld zł). Warto jednak zauważyć, że z roku na rok rośnie zainteresowanie trendami prozdrowotnymi – czy znajduje to również odzwierciedlenie w rodzajach przekąsek wybieranych przez Polaków? Jakie słodkie i słone przegryzki cieszą się obecnie największym powodzeniem?
Rynek przekąsek
Jak już zostało wspomniane, rynek przekąsek w okresie od kwietnia 2023 r. do marca 2024 roku osiągnął wartość przekraczającą 27 miliardów złotych. Z danych NielsenIQ wynika również, że w omawianym okresie wszystkie kategorie przekąskowe odnotowały dynamiczny wzrost wartości sprzedaży, a największy dotyczył batonów musli, słonych wypieków oraz chipsów i chrupków – każdy z tych segmentów urósł o ponad 20%.
„Batony musli zanotowały też najwyższy wzrost wolumenu sprzedaży (w kg), aż o 10,4%. Pozytywne wskaźniki miały również orzechy i ziarna, ciasta gotowe oraz wafle impulsowe. Pod tym względem wyróżniały się na tle innych kategorii, które były stabilne albo odnotowały spadek wolumenu” – komentuje Wojciech Rydzewski z NielsenIQ. Tak dynamiczny wzrost sprzedaży zdrowych przekąsek – takich jak batony musli, orzechy i ziarna – może wynikać z rosnącej świadomości Polaków na temat zasad zdrowego odżywiania oraz jego kluczowego znaczenia dla zdrowia.
Z kolei spadek odnotowała kategoria drażetek (-13,2%), co mogło być konsekwencją wzrostu średniej ceny za kilogram produktu – aż o 20,8%. Jednak nie tylko one podrożały w analizowanym okresie – znaczny wzrost cen odnotowano również w przypadku chipsów i chrupek (o 25,8% za kg) oraz słonych wypieków (o 22,1%). W przypadku pierwszej z tych kategorii zaobserwowano także spadek wolumenu sprzedaży (-3,8%), natomiast w przypadku słonych wypieków pozostał on na stabilnym poziomie.
Dane NielsenIQ dostarczają również informacji na temat kanałów sprzedaży przekąsek. Najdynamiczniejszy wzrost wartości sprzedaży odnotowano w supermarketach (o 21,2%) oraz dyskontach (o 19%). Dodatkowo w obu tych kanałach zauważono również wzrost wolumenu sprzedaży – o 4,1% w supermarketach i o 2,7% w dyskontach. Warto również podkreślić, że dyskonty posiadają dominującą pozycję na rynku przekąsek w Polsce, odpowiadając za 42% wolumenu i 51,8% wartości ich sprzedaży.
Ochota na małe co nieco
Polacy chętnie i dość często sięgają po słodkie i słone przekąski. Tezę tę potwierdza raport „Narodowy Test Żywienia Polaków 2024”, sporządzony przez Medonet we współpracy z agencją badawczą ARC Rynek i Opinia. Wynika z niego, że 6% ankietowanych zawsze podjada między posiłkami, natomiast aż 36% robi to często. Przekąsek unika 50% badanych, a 8% z nich deklaruje, że nigdy tego nie robi. Po przegryzki między posiłkami zawsze sięga 7% kobiet i 5% mężczyzn.
„Po przekąski między posiłkami najczęściej sięgają osoby w wieku 18-24 lata (10% robi to zawsze, 45% zazwyczaj), najrzadziej robią to seniorzy 65+ (9% nigdy, 53% zazwyczaj nie)” – czytamy w raporcie. Znajdziemy w nim także odpowiedź na pytanie, po jakie przekąski Polacy sięgają najczęściej. Okazuje się, że najchętniej wybierane są różnego rodzaju słodkości, takie jak: cukierki, ciastka, ciasta, batony, drożdżówki czy wafle – te łakocie wskazało aż 44% ankietowanych.
Nieco mniej badanych wybiera warzywa i owoce (43%), a podium najczęściej spożywanych przekąsek między posiłkami zamykają orzechy, nasiona i pestki (28%). Kolejne miejsca zajmują: jogurty, serki i desery mleczne (27%), słone przekąski – takie jak krakersy, chipsy czy paluszki (20%) – oraz soki warzywne i owocowe (13%). Słodkie przegryzki to najczęstszy wybór kobiet (47%), podczas gdy mężczyźni najchętniej sięgają po warzywa i owoce (43%).
Preferencje przekąskowe różnią się także w zależności od wieku. Okazuje się, że słodycze najczęściej wybierają osoby młode w wieku 18-24 lat (62%), natomiast osoby w wieku 65+ preferują warzywa i owoce. Na słone przegryzki najczęściej decydują się również osoby w grupie 18-24 lata (40%), podobnie jak na soki warzywne i owocowe (20%). Po orzechy, nasiona i pestki najczęściej sięgają badani w dwóch grupach wiekowych: 35-44 lata i 45-54 lata (ex aequo 35%). Jogurty, serki i desery mleczne są najczęstszym wyborem także wśród dwóch grup – 18-24 oraz 25-34 lat (po 36%).
Słodkie przekąski w odpowiedzi na mały głód
Słodka przekąska to idealny sposób na zaspokojenie małego głodu, a bardzo często stanowi również deser po posiłku. Półki sklepowe oferują szerokie możliwości zaspokojenia ochoty na coś słodkiego – jest to bardzo rozbudowana kategoria. Konsumenci mogą wybierać spośród różnorodnych batonów, ciastek, wafelków, rogalików, żelek, pralinek i wielu innych produktów, z których wiele dostępnych jest również w wersji bez cukru lub z jego obniżoną zawartością.
Jak wynika z danych NielsenIQ1, rynek słodyczy w 2024 roku osiągnął niemal 20 miliardów złotych. „W całym 2024 roku rynek słodyczy w Polsce osiągnął wartość 19,8 miliarda złotych i był o 6,3% większy niż rok wcześniej. Najwięcej pieniędzy Polacy wydali na ciastka i herbatniki paczkowane (3,9 miliarda złotych), praliny (3 miliardy złotych) oraz tabliczki czekoladowe (również 3 mld zł). Te trzy kategorie stanowią więc połowę rynku słodyczy” – komentuje Magdalena Mucha, Senior Customer Service Associate w NielsenIQ.
Analitycy z instytutu badawczego wskazali również, że wszystkie kategorie słodyczy odnotowały wzrost wartości sprzedaży, a największy – dwucyfrowy – dotyczył gum do żucia, batonów musli oraz tabliczek czekoladowych. Okazuje się także, że spośród wszystkich kanałów sprzedaży to dyskonty i supermarkety odnotowały w 2024 roku największy wzrost – po 10% każdy. W segmencie słodyczy dominującą pozycję zajmują dyskonty, odpowiadając za 43,7% wartości oraz 53,6% wolumenu sprzedaży słodkich przekąsek w Polsce.
W przypadku sklepów małoformatowych do 300 mkw. prym wiodły batony i wafelki – odpowiednio 49% i 43% transakcji dotyczących tych kategorii dokonywanych jest właśnie w tym kanale. Dla ciastek odsetek ten wynosi 31%, podczas gdy w dyskontach – 47%. Słodycze najrzadziej kupowane są w hipermarketach – ciastka stanowią tam zaledwie 7% transakcji, a inne kategorie osiągają jeszcze niższe udziały.
Z danych CMR wynika, że ciastka to najszersza kategoria słodyczy – w supermarketach konsumenci mogą wybierać spośród ponad 150 wariantów, a w sklepach małoformatowych – ponad 50. Podobna różnorodność dotyczy batonów czekoladowych i wafelków impulsowych – w dyskontach dostępnych jest odpowiednio 50 i 40 opcji. W sklepach małego formatu liczba wariantów spada do 25 i 18.
Zdecydowanie mniejszy wybór dotyczy rogalików i sezamków – w supermarketach znaleźć można odpowiednio 8 i 2 opcje, natomiast w sklepach małoformatowych – 5 i średnio 1,2.
Analitycy CMR zauważają jednak, że liczba wariantów słodkich przekąsek nie wpływa istotnie na dynamikę ich sprzedaży.
„Wartość poszczególnych rynków rosła w zbliżonym tempie w okresie od kwietnia 2023 r. do marca 2024 roku, w porównaniu do analogicznego okresu rok wcześniej. Największym wzrostem charakteryzują się rogaliki – w supermarketach wyniósł on 16%. 13% wzrost dotyczy ciastek, batonów i wafelków. Wzrost wartości sprzedaży sezamek wyniósł nieco mniej – 11%” – wyjaśnia Przemysław Bojanowski z CMR.
Nie da się ukryć, że wzrost wartości sprzedaży jest w dużej mierze wynikiem rosnących cen. „Indeks cen wszystkich słodyczy paczkowanych w marcu 2024 roku, w porównaniu do marca 2023 r., wyniósł ponad 6% – zarówno w sklepach małoformatowych, jak i supermarketach. Dlatego analizując sprzedaż, warto również przyjrzeć się liczbie sprzedanych opakowań” – precyzuje ekspert z CMR.
Biorąc pod uwagę wspomniane przez analityka kryteria, większość kategorii zanotowała niewielki wzrost. Rogaliki i ciastka były wyjątkiem – odnotowały nieznaczny spadek liczby sprzedanych opakowań – o 2%. Wafelki impulsowe i batony czekoladowe zaliczyły niewielki wzrost – odpowiednio o 2% i 1%. Największy wzrost dotyczył sezamków, o 4%, co może być efektem najwolniejszego wzrostu ceny tej przekąski spośród analizowanych produktów.
Konsumenci, którzy mają ochotę na ciastka, podczas jednej transakcji kupują średnio 1,7 opakowania – podobnie jest w przypadku rogalików. Batony pojawiają się na paragonach średnio w liczbie dwóch sztuk. Najwięcej opakowań podczas jednej transakcji dotyczy sezamek (2,3) i wafelków impulsowych (2,5).
Słone przekąski w sklepach małoformatowych
Słone przekąski to doskonały dodatek do seansu filmowego lub spotkania z przyjaciółmi. Zaliczają się do nich: chipsy i chrupki, prażynki, drobne słone pieczywo, orzeszki, popcorn oraz chrupki chlebowe. Przytoczony wcześniej raport jasno pokazuje, że po tego typu przysmaki Polacy sięgają dość często. Z danych opracowanych przez CMR wynika, że w 2024 roku rodacy wydali na słone przekąski o 6% więcej niż rok wcześniej, czyli 9,1 miliarda złotych. Mimo to spadła zarówno liczba sprzedanych opakowań, jak i liczba transakcji zawierających słone przekąski – o 1,2%.
Analitycy CMR informują, że rynek słonych przekąsek pozostaje stabilny, choć zauważalne są drobne zmiany. „Największy segment – chipsy – generuje około 40% obrotów tej klasy produktów (w stosunku do 2023 roku jego pozycja w klasie słonych smakołyków lekko rośnie). Na drugim miejscu pod względem obrotów znajdują się orzeszki, odpowiadające za 23% wartości sprzedaży (z kolei ich udział – ale tylko w obrotach – lekko spada). Znaczenie obu tych segmentów w liczbie sprzedanych opakowań jest mniejsze niż w obrotach (przeciwnie wygląda sytuacja dla pozostałych segmentów)” – komentuje Monika Magryta z CMR.
Z danych instytutu wynika również, że słone przekąski kupowane są przede wszystkim w dyskontach, które odpowiadają za 47% transakcji dotyczących tych produktów. Jak natomiast wygląda sprzedaż słonych przegryzek w sklepach małoformatowych do 300 mkw.? Na wstępie należy zaznaczyć, że ceny w tej kategorii rosną. Jak wskazują analitycy CMR, w sklepach małoformatowych w omawianym okresie średnia cena za paczkę słonej przekąski była o 8% wyższa niż rok wcześniej. Warto również dodać, że najbardziej podrożały chrupki i prażynki (o około 10-11%), najmniej zaś chrupki chlebowe (średnio o 4%).
W sklepach małoformatowych do 300 mkw. Polacy nabywają słone przekąski z podobną częstotliwością jak w dyskontach – według CMR każdy z tych kanałów ma około 40% udziału zarówno w obrotach, jak i liczbie transakcji. Podobnie wygląda sprzedaż chrupek i prażynek – oba kanały odpowiadają ex aequo za 39% sprzedaży. Słone przekąski to częsty element koszyka zakupowego Polaków w sklepach małoformatowych – według danych CMR pojawiają się one w około 6% transakcji. Najczęściej wybieranymi produktami są te od Frito Lay, a kolejne miejsca zajmują marki własne oraz produkty z logo Lorenz.
Biorąc pod uwagę kategorię słonych przekąsek w sklepach małego formatu, to Polacy najczęściej decydują się na chipsy – znajdują się one na około 3% paragonów. Krajanie najchętniej sięgają po opakowania o wadze 130 g – występują one w około 30% transakcji. Najpopularniejsze są chipsy Frito Lay (zwłaszcza o smaku zielonej cebulki, fromage i papryki) oraz marki Lorenz. Kolejną kategorią w rankingu najczęściej kupowanych słonych przekąsek w sklepach małoformatowych są chrupki – pojawiają się na blisko 2% paragonów. W tym przypadku również dominują produkty firm Frito Lay i Lorenz.
Trzecie miejsce wśród najczęściej nabywanych słonych przegryzek w tym kanale sprzedaży zajmuje drobne pieczywo, które znajduje się na 1% wszystkich paragonów. Najpopularniejszym wyborem w tym segmencie są słone paluszki. Konsumenci najchętniej sięgają po produkty od Lajkonik Snacks (38% udziału w liczbie transakcji w 2024 roku) oraz Aksam (prawie 30% udziału w koszykach z tą kategorią).
W 2024 roku w sklepach małoformatowych do 300 mkw. najszerszą dostępnością cieszyły się chipsy ziemniaczane – konsumenci mogli znaleźć około 30 wariantów tych przekąsek. Inaczej wyglądała sytuacja w przypadku innych rodzajów chipsów, takich jak tortilla, owocowe czy warzywne – tych klienci mieli do wyboru zaledwie kilka wersji.
„Według danych CMR przeciętnie na półce sklepu małoformatowego znajduje się ponad 30 różnych opakowań chipsów, 18 wariantów chrupek, po 13 produktów z segmentu orzeszków i słonego drobnego pieczywa (paluszków, precli, talarków, krakersów) oraz po kilka produktów typu prażynki, popcorn czy chrupki chlebowe. Choć słone przekąski kupimy w praktycznie każdym sklepie małoformatowym (większość segmentów ma podobnie wysoką dostępność), to chrupki chlebowe znajdziemy zaledwie w co szóstym sklepie” – precyzuje Monika Magryta z CMR.
Zdrowe przekąski
Oczekiwania polskich konsumentów stale się zmieniają, a rynek musi na nie reagować. Rosnąca świadomość dotycząca zdrowego odżywiania sprawia, że krajanie coraz częściej wybierają przekąski funkcjonalne lub te o obniżonej zawartości tłuszczów czy cukrów. Z uwagi na te potrzeby producenci poszerzają ofertę o batony proteinowe, energetyczne oraz inne przekąski, które nie tylko zapewniają pozytywne doznania smakowe, ale także dostarczają pożądanych wartości odżywczych – zgodnych z potrzebami osób aktywnych i dbających o zdrowie.
„Poza aspektem przyjemnościowym wielu konsumentów poszukuje także benefitów prozdrowotnych, typu »lepsze dla Ciebie«. Na przykład 45% polskich konsumentów stara się sięgać po przekąski mieszczące się w określonym zakresie kalorycznym (100-250 kcal). Dodatkowo 66% osób jedzących przekąski podejmuje wysiłek, aby wybierać produkty z określonymi korzyściami zdrowotnymi (np. wspierającymi trawienie lub funkcje kognitywne). Roślinne przekąski to również ciekawy obszar innowacji – 64% respondentów w Polsce zgadza się ze stwierdzeniem, że tego typu przekąski są dobre dla zdrowia. Równowaga pozostaje istotnym konceptem – 35% polskich konsumentów uważa, że mniej zdrowe przekąski (np. o wysokiej zawartości cukru lub soli) mogą być elementem zbilansowanej diety – kluczem jest umiar” – komentuje Honorata Jarocka z Mintel.
Z tego powodu konsumenci chętnie sięgają po produkty on-the-go, takie jak mieszanki orzechów, suszone owoce czy mini krakersy – są one pakowane w poręczne opakowania, idealne w podróży, a zarazem stanowiące wygodną, małą przekąskę. „Mini porcje w kategorii słodyczy wpisują się w temat kontroli porcji – istotnego elementu zbilansowanej diety i klucza do zarządzania wagą. Są także alternatywą dla słodyczy z kategorii »better-for-you«, odpowiadając na potrzeby konsumentów, którzy szukają przyjemności bez wyrzutów sumienia” – precyzuje ekspertka Mintel.
Analityczka ASM SFA, Karolina Mańkowska, zauważa również rosnącą popularność słodko-słonych miksów oraz zdrowszych alternatyw dla klasycznych przekąsek. Należą do nich chipsy pieczone lub warzywne, ciastka o obniżonej lub zerowej zawartości cukru, a także różnego rodzaju przekąski proteinowe, które zaspokajają ochotę na przegryzkę, a dzięki wysokiej zawartości białka sycą na dłużej. Batony funkcjonalne, zbożowe i owocowe są traktowane przez konsumentów jako zdrowa przekąska, na którą można sobie pozwolić, nawet będąc na diecie redukcyjnej.
Z danych opracowanych przez CMR wynika, że w I kwartale 2024 roku to właśnie batony proteinowe cieszyły się największą popularnością, odpowiadając za 41% wszystkich sprzedanych opakowań w tej grupie produktów. Niewiele niższy wynik osiągnęły batony zbożowe (39%), a batony owocowe odpowiadały za 20% sprzedaży trzech analizowanych kategorii.
„W okresie kwiecień 2023-marzec 2024 roku najważniejszym kanałem sprzedaży dla batonów funkcjonalnych, zbożowych i owocowych były dyskonty – odpowiadały za 40% łącznej wartości sprzedaży tych produktów. Ponieważ jednak są to w dużej mierze kategorie impulsowe, nadal istotną rolę w ich sprzedaży odgrywają sklepy małoformatowe do 300 mkw., które w tym samym okresie wygenerowały 36% wartości sprzedaży” – komentuje Nikodem Pankowiak, analityk danych sprzedażowych w CMR.
W analizowanym okresie średnia cena batonów funkcjonalnych wynosiła 3,87 zł za opakowanie. Nieco tańsze były batony owocowe – około 3,08 zł – a najtańsze okazały się warianty zbożowe, których średnia cena wyniosła 2,18 zł za opakowanie.
Nowe smaki – co nowego na rynku przekąsek w 2025 roku?
Jak już zostało zauważone, rynek przekąsek dynamicznie się zmienia, odpowiadając na zmieniające się oczekiwania konsumentów. Ci zaś poszukują nie tylko zdrowszych lub funkcjonalnych alternatyw dla tradycyjnych przegryzek, ale również innowacyjnych smaków. Producenci z kolei odpowiadają na te potrzeby, dlatego na sklepowych półkach można zaobserwować niecodzienne smaki i oryginalne formy przekąsek.
Coraz częściej pojawiają się na nich przekąski fermentowane, które są wybierane przez konsumentów z uwagi na ich właściwości zdrowotne – są nieocenione przy wspieraniu układu pokarmowego. Na popularności zyskują więc krakersy z dodatkiem kimchi czy pałeczki miso, a także kulki energetyczne wzbogacone probiotykami.
Rosnącym zainteresowaniem cieszą się również słodycze słodzone naturalnymi substancjami, do których zalicza się agawę, cukier kokosowy czy figi. Półki sklepowe zaczynają zapełniać batoniki i przekąski z puree owocowym czy suszonymi figami, które nie tylko zaspakajają apetyt na słodycze, ale też nie mają przy tym negatywnego wpływu na zdrowie.
Na znaczeniu zyskują również różnego typu przekąski z roślinnych zamienników mleka, które są doskonałą opcją dla osób nietolerujących laktozy bądź kazeiny lub po prostu starających się wyeliminować z diety tradycyjny nabiał. Konsumenci coraz chętniej wybierają także produkty mniej przetworzone, bazujące na naturalnych składnikach, do jakich zalicza się bób, soczewica czy tofu. Niezwykle istotny staje się też krótki, przejrzysty skład produktów – konsumenci szukają prostych receptur, pozbawionych sztucznych dodatków i wzmacniaczy smaku, oraz lokalnych składników, które podkreślają autentyczność i ekologiczny charakter produktów.
Analizując gusta i oczekiwania konsumentów, warto również wziąć pod uwagę potrzebę przekąsek, które przywołują wspomnienie dzieciństwa. Dlatego też producenci starają się wprowadzać na rynek takie przegryzki, które łączą w sobie tradycję z nowoczesnością. Różnego rodzaju przekąski, które inspirowane są dawnymi recepturami, przyciągają konsumentów swoją autentycznością, a jednocześnie smakowe eksperymenty – takie jak połączenia słodko-słone czy pikantno-owocowe – zaspokajają ciekawość kulinarną.
Dbający o zdrowie Polacy, którzy kontrolują ilość spożywanych kalorii, coraz częściej sięgają po napoje funkcjonalne, które często spożywają w roli przekąski. Na rynku pojawiają się takie opcje, jak napoje gazowane z adaptogenami, wody kolagenowe czy herbatki nootropowe, które wspomagają pracę mózgu. Nie można zapominać też o różnego rodzaju proteinowych napojach mlecznych, doskonale zaspokających głód i ułatwiających budowę mięśni. Wszystkie te propozycje są odpowiedzią na potrzeby osób, które szukają zdrowych i praktycznych przekąsek.
Rynek słodkich i słonych przekąsek nie tylko dynamicznie rośnie, ale także ulega nieustannym zmianom, napędzanym przez ewoluujące potrzeby konsumentów. Choć tradycyjne przegryzki wciąż są nieodłącznym elementem spotkań towarzyskich i wieczorów filmowych, na sklepowych półkach coraz częściej pojawiają się zdrowsze alternatywy – z wysoką zawartością białka lub o niższej kaloryczności. Detaliści powinni bacznie obserwować te trendy i dostosowywać swój asortyment do oczekiwań klientów.
Katarzyna Jastrzębska
Redaktor
1 źródło: NIQ Market Track, Cała Polska jako suma rynków: hipermarkety, supermarkety, dyskonty, duże, średnie i małe sklepy spożywcze, kioski, stacje benzynowe, Panel Handlu Detalicznego, wartość i wielkość sprzedaży, ostatni rok to 52 tygodnie kończące się na 29 grudnia 2024, porównywany do analogicznego okresu sprzed roku. Rynek słodyczy złożony z kategorii: Cukrowe specjalności, Zestawy czekoladowe, Drażetki, Ciastka kruche, Batony, Chałwa i sezamki, Praliny, Cukierki i lizaki, Ciasta gotowe do jedzenia, Wafle impulsowe, Tabliczki czekoladowe, Batony Musli, Guma do żucia.
Rynek przekąsek
Jak już zostało wspomniane, rynek przekąsek w okresie od kwietnia 2023 r. do marca 2024 roku osiągnął wartość przekraczającą 27 miliardów złotych. Z danych NielsenIQ wynika również, że w omawianym okresie wszystkie kategorie przekąskowe odnotowały dynamiczny wzrost wartości sprzedaży, a największy dotyczył batonów musli, słonych wypieków oraz chipsów i chrupków – każdy z tych segmentów urósł o ponad 20%.
„Batony musli zanotowały też najwyższy wzrost wolumenu sprzedaży (w kg), aż o 10,4%. Pozytywne wskaźniki miały również orzechy i ziarna, ciasta gotowe oraz wafle impulsowe. Pod tym względem wyróżniały się na tle innych kategorii, które były stabilne albo odnotowały spadek wolumenu” – komentuje Wojciech Rydzewski z NielsenIQ. Tak dynamiczny wzrost sprzedaży zdrowych przekąsek – takich jak batony musli, orzechy i ziarna – może wynikać z rosnącej świadomości Polaków na temat zasad zdrowego odżywiania oraz jego kluczowego znaczenia dla zdrowia.
Z kolei spadek odnotowała kategoria drażetek (-13,2%), co mogło być konsekwencją wzrostu średniej ceny za kilogram produktu – aż o 20,8%. Jednak nie tylko one podrożały w analizowanym okresie – znaczny wzrost cen odnotowano również w przypadku chipsów i chrupek (o 25,8% za kg) oraz słonych wypieków (o 22,1%). W przypadku pierwszej z tych kategorii zaobserwowano także spadek wolumenu sprzedaży (-3,8%), natomiast w przypadku słonych wypieków pozostał on na stabilnym poziomie.
Dane NielsenIQ dostarczają również informacji na temat kanałów sprzedaży przekąsek. Najdynamiczniejszy wzrost wartości sprzedaży odnotowano w supermarketach (o 21,2%) oraz dyskontach (o 19%). Dodatkowo w obu tych kanałach zauważono również wzrost wolumenu sprzedaży – o 4,1% w supermarketach i o 2,7% w dyskontach. Warto również podkreślić, że dyskonty posiadają dominującą pozycję na rynku przekąsek w Polsce, odpowiadając za 42% wolumenu i 51,8% wartości ich sprzedaży.
Ochota na małe co nieco
Polacy chętnie i dość często sięgają po słodkie i słone przekąski. Tezę tę potwierdza raport „Narodowy Test Żywienia Polaków 2024”, sporządzony przez Medonet we współpracy z agencją badawczą ARC Rynek i Opinia. Wynika z niego, że 6% ankietowanych zawsze podjada między posiłkami, natomiast aż 36% robi to często. Przekąsek unika 50% badanych, a 8% z nich deklaruje, że nigdy tego nie robi. Po przegryzki między posiłkami zawsze sięga 7% kobiet i 5% mężczyzn.
„Po przekąski między posiłkami najczęściej sięgają osoby w wieku 18-24 lata (10% robi to zawsze, 45% zazwyczaj), najrzadziej robią to seniorzy 65+ (9% nigdy, 53% zazwyczaj nie)” – czytamy w raporcie. Znajdziemy w nim także odpowiedź na pytanie, po jakie przekąski Polacy sięgają najczęściej. Okazuje się, że najchętniej wybierane są różnego rodzaju słodkości, takie jak: cukierki, ciastka, ciasta, batony, drożdżówki czy wafle – te łakocie wskazało aż 44% ankietowanych.
Nieco mniej badanych wybiera warzywa i owoce (43%), a podium najczęściej spożywanych przekąsek między posiłkami zamykają orzechy, nasiona i pestki (28%). Kolejne miejsca zajmują: jogurty, serki i desery mleczne (27%), słone przekąski – takie jak krakersy, chipsy czy paluszki (20%) – oraz soki warzywne i owocowe (13%). Słodkie przegryzki to najczęstszy wybór kobiet (47%), podczas gdy mężczyźni najchętniej sięgają po warzywa i owoce (43%).
Preferencje przekąskowe różnią się także w zależności od wieku. Okazuje się, że słodycze najczęściej wybierają osoby młode w wieku 18-24 lat (62%), natomiast osoby w wieku 65+ preferują warzywa i owoce. Na słone przegryzki najczęściej decydują się również osoby w grupie 18-24 lata (40%), podobnie jak na soki warzywne i owocowe (20%). Po orzechy, nasiona i pestki najczęściej sięgają badani w dwóch grupach wiekowych: 35-44 lata i 45-54 lata (ex aequo 35%). Jogurty, serki i desery mleczne są najczęstszym wyborem także wśród dwóch grup – 18-24 oraz 25-34 lat (po 36%).
Słodkie przekąski w odpowiedzi na mały głód
Słodka przekąska to idealny sposób na zaspokojenie małego głodu, a bardzo często stanowi również deser po posiłku. Półki sklepowe oferują szerokie możliwości zaspokojenia ochoty na coś słodkiego – jest to bardzo rozbudowana kategoria. Konsumenci mogą wybierać spośród różnorodnych batonów, ciastek, wafelków, rogalików, żelek, pralinek i wielu innych produktów, z których wiele dostępnych jest również w wersji bez cukru lub z jego obniżoną zawartością.
Jak wynika z danych NielsenIQ1, rynek słodyczy w 2024 roku osiągnął niemal 20 miliardów złotych. „W całym 2024 roku rynek słodyczy w Polsce osiągnął wartość 19,8 miliarda złotych i był o 6,3% większy niż rok wcześniej. Najwięcej pieniędzy Polacy wydali na ciastka i herbatniki paczkowane (3,9 miliarda złotych), praliny (3 miliardy złotych) oraz tabliczki czekoladowe (również 3 mld zł). Te trzy kategorie stanowią więc połowę rynku słodyczy” – komentuje Magdalena Mucha, Senior Customer Service Associate w NielsenIQ.
Analitycy z instytutu badawczego wskazali również, że wszystkie kategorie słodyczy odnotowały wzrost wartości sprzedaży, a największy – dwucyfrowy – dotyczył gum do żucia, batonów musli oraz tabliczek czekoladowych. Okazuje się także, że spośród wszystkich kanałów sprzedaży to dyskonty i supermarkety odnotowały w 2024 roku największy wzrost – po 10% każdy. W segmencie słodyczy dominującą pozycję zajmują dyskonty, odpowiadając za 43,7% wartości oraz 53,6% wolumenu sprzedaży słodkich przekąsek w Polsce.
W przypadku sklepów małoformatowych do 300 mkw. prym wiodły batony i wafelki – odpowiednio 49% i 43% transakcji dotyczących tych kategorii dokonywanych jest właśnie w tym kanale. Dla ciastek odsetek ten wynosi 31%, podczas gdy w dyskontach – 47%. Słodycze najrzadziej kupowane są w hipermarketach – ciastka stanowią tam zaledwie 7% transakcji, a inne kategorie osiągają jeszcze niższe udziały.
Z danych CMR wynika, że ciastka to najszersza kategoria słodyczy – w supermarketach konsumenci mogą wybierać spośród ponad 150 wariantów, a w sklepach małoformatowych – ponad 50. Podobna różnorodność dotyczy batonów czekoladowych i wafelków impulsowych – w dyskontach dostępnych jest odpowiednio 50 i 40 opcji. W sklepach małego formatu liczba wariantów spada do 25 i 18.
Zdecydowanie mniejszy wybór dotyczy rogalików i sezamków – w supermarketach znaleźć można odpowiednio 8 i 2 opcje, natomiast w sklepach małoformatowych – 5 i średnio 1,2.
Analitycy CMR zauważają jednak, że liczba wariantów słodkich przekąsek nie wpływa istotnie na dynamikę ich sprzedaży.
„Wartość poszczególnych rynków rosła w zbliżonym tempie w okresie od kwietnia 2023 r. do marca 2024 roku, w porównaniu do analogicznego okresu rok wcześniej. Największym wzrostem charakteryzują się rogaliki – w supermarketach wyniósł on 16%. 13% wzrost dotyczy ciastek, batonów i wafelków. Wzrost wartości sprzedaży sezamek wyniósł nieco mniej – 11%” – wyjaśnia Przemysław Bojanowski z CMR.
Nie da się ukryć, że wzrost wartości sprzedaży jest w dużej mierze wynikiem rosnących cen. „Indeks cen wszystkich słodyczy paczkowanych w marcu 2024 roku, w porównaniu do marca 2023 r., wyniósł ponad 6% – zarówno w sklepach małoformatowych, jak i supermarketach. Dlatego analizując sprzedaż, warto również przyjrzeć się liczbie sprzedanych opakowań” – precyzuje ekspert z CMR.
Biorąc pod uwagę wspomniane przez analityka kryteria, większość kategorii zanotowała niewielki wzrost. Rogaliki i ciastka były wyjątkiem – odnotowały nieznaczny spadek liczby sprzedanych opakowań – o 2%. Wafelki impulsowe i batony czekoladowe zaliczyły niewielki wzrost – odpowiednio o 2% i 1%. Największy wzrost dotyczył sezamków, o 4%, co może być efektem najwolniejszego wzrostu ceny tej przekąski spośród analizowanych produktów.
Konsumenci, którzy mają ochotę na ciastka, podczas jednej transakcji kupują średnio 1,7 opakowania – podobnie jest w przypadku rogalików. Batony pojawiają się na paragonach średnio w liczbie dwóch sztuk. Najwięcej opakowań podczas jednej transakcji dotyczy sezamek (2,3) i wafelków impulsowych (2,5).
Słone przekąski w sklepach małoformatowych
Słone przekąski to doskonały dodatek do seansu filmowego lub spotkania z przyjaciółmi. Zaliczają się do nich: chipsy i chrupki, prażynki, drobne słone pieczywo, orzeszki, popcorn oraz chrupki chlebowe. Przytoczony wcześniej raport jasno pokazuje, że po tego typu przysmaki Polacy sięgają dość często. Z danych opracowanych przez CMR wynika, że w 2024 roku rodacy wydali na słone przekąski o 6% więcej niż rok wcześniej, czyli 9,1 miliarda złotych. Mimo to spadła zarówno liczba sprzedanych opakowań, jak i liczba transakcji zawierających słone przekąski – o 1,2%.
Analitycy CMR informują, że rynek słonych przekąsek pozostaje stabilny, choć zauważalne są drobne zmiany. „Największy segment – chipsy – generuje około 40% obrotów tej klasy produktów (w stosunku do 2023 roku jego pozycja w klasie słonych smakołyków lekko rośnie). Na drugim miejscu pod względem obrotów znajdują się orzeszki, odpowiadające za 23% wartości sprzedaży (z kolei ich udział – ale tylko w obrotach – lekko spada). Znaczenie obu tych segmentów w liczbie sprzedanych opakowań jest mniejsze niż w obrotach (przeciwnie wygląda sytuacja dla pozostałych segmentów)” – komentuje Monika Magryta z CMR.
Z danych instytutu wynika również, że słone przekąski kupowane są przede wszystkim w dyskontach, które odpowiadają za 47% transakcji dotyczących tych produktów. Jak natomiast wygląda sprzedaż słonych przegryzek w sklepach małoformatowych do 300 mkw.? Na wstępie należy zaznaczyć, że ceny w tej kategorii rosną. Jak wskazują analitycy CMR, w sklepach małoformatowych w omawianym okresie średnia cena za paczkę słonej przekąski była o 8% wyższa niż rok wcześniej. Warto również dodać, że najbardziej podrożały chrupki i prażynki (o około 10-11%), najmniej zaś chrupki chlebowe (średnio o 4%).
W sklepach małoformatowych do 300 mkw. Polacy nabywają słone przekąski z podobną częstotliwością jak w dyskontach – według CMR każdy z tych kanałów ma około 40% udziału zarówno w obrotach, jak i liczbie transakcji. Podobnie wygląda sprzedaż chrupek i prażynek – oba kanały odpowiadają ex aequo za 39% sprzedaży. Słone przekąski to częsty element koszyka zakupowego Polaków w sklepach małoformatowych – według danych CMR pojawiają się one w około 6% transakcji. Najczęściej wybieranymi produktami są te od Frito Lay, a kolejne miejsca zajmują marki własne oraz produkty z logo Lorenz.
Biorąc pod uwagę kategorię słonych przekąsek w sklepach małego formatu, to Polacy najczęściej decydują się na chipsy – znajdują się one na około 3% paragonów. Krajanie najchętniej sięgają po opakowania o wadze 130 g – występują one w około 30% transakcji. Najpopularniejsze są chipsy Frito Lay (zwłaszcza o smaku zielonej cebulki, fromage i papryki) oraz marki Lorenz. Kolejną kategorią w rankingu najczęściej kupowanych słonych przekąsek w sklepach małoformatowych są chrupki – pojawiają się na blisko 2% paragonów. W tym przypadku również dominują produkty firm Frito Lay i Lorenz.
Trzecie miejsce wśród najczęściej nabywanych słonych przegryzek w tym kanale sprzedaży zajmuje drobne pieczywo, które znajduje się na 1% wszystkich paragonów. Najpopularniejszym wyborem w tym segmencie są słone paluszki. Konsumenci najchętniej sięgają po produkty od Lajkonik Snacks (38% udziału w liczbie transakcji w 2024 roku) oraz Aksam (prawie 30% udziału w koszykach z tą kategorią).
W 2024 roku w sklepach małoformatowych do 300 mkw. najszerszą dostępnością cieszyły się chipsy ziemniaczane – konsumenci mogli znaleźć około 30 wariantów tych przekąsek. Inaczej wyglądała sytuacja w przypadku innych rodzajów chipsów, takich jak tortilla, owocowe czy warzywne – tych klienci mieli do wyboru zaledwie kilka wersji.
„Według danych CMR przeciętnie na półce sklepu małoformatowego znajduje się ponad 30 różnych opakowań chipsów, 18 wariantów chrupek, po 13 produktów z segmentu orzeszków i słonego drobnego pieczywa (paluszków, precli, talarków, krakersów) oraz po kilka produktów typu prażynki, popcorn czy chrupki chlebowe. Choć słone przekąski kupimy w praktycznie każdym sklepie małoformatowym (większość segmentów ma podobnie wysoką dostępność), to chrupki chlebowe znajdziemy zaledwie w co szóstym sklepie” – precyzuje Monika Magryta z CMR.
Zdrowe przekąski
Oczekiwania polskich konsumentów stale się zmieniają, a rynek musi na nie reagować. Rosnąca świadomość dotycząca zdrowego odżywiania sprawia, że krajanie coraz częściej wybierają przekąski funkcjonalne lub te o obniżonej zawartości tłuszczów czy cukrów. Z uwagi na te potrzeby producenci poszerzają ofertę o batony proteinowe, energetyczne oraz inne przekąski, które nie tylko zapewniają pozytywne doznania smakowe, ale także dostarczają pożądanych wartości odżywczych – zgodnych z potrzebami osób aktywnych i dbających o zdrowie.
„Poza aspektem przyjemnościowym wielu konsumentów poszukuje także benefitów prozdrowotnych, typu »lepsze dla Ciebie«. Na przykład 45% polskich konsumentów stara się sięgać po przekąski mieszczące się w określonym zakresie kalorycznym (100-250 kcal). Dodatkowo 66% osób jedzących przekąski podejmuje wysiłek, aby wybierać produkty z określonymi korzyściami zdrowotnymi (np. wspierającymi trawienie lub funkcje kognitywne). Roślinne przekąski to również ciekawy obszar innowacji – 64% respondentów w Polsce zgadza się ze stwierdzeniem, że tego typu przekąski są dobre dla zdrowia. Równowaga pozostaje istotnym konceptem – 35% polskich konsumentów uważa, że mniej zdrowe przekąski (np. o wysokiej zawartości cukru lub soli) mogą być elementem zbilansowanej diety – kluczem jest umiar” – komentuje Honorata Jarocka z Mintel.
Z tego powodu konsumenci chętnie sięgają po produkty on-the-go, takie jak mieszanki orzechów, suszone owoce czy mini krakersy – są one pakowane w poręczne opakowania, idealne w podróży, a zarazem stanowiące wygodną, małą przekąskę. „Mini porcje w kategorii słodyczy wpisują się w temat kontroli porcji – istotnego elementu zbilansowanej diety i klucza do zarządzania wagą. Są także alternatywą dla słodyczy z kategorii »better-for-you«, odpowiadając na potrzeby konsumentów, którzy szukają przyjemności bez wyrzutów sumienia” – precyzuje ekspertka Mintel.
Analityczka ASM SFA, Karolina Mańkowska, zauważa również rosnącą popularność słodko-słonych miksów oraz zdrowszych alternatyw dla klasycznych przekąsek. Należą do nich chipsy pieczone lub warzywne, ciastka o obniżonej lub zerowej zawartości cukru, a także różnego rodzaju przekąski proteinowe, które zaspokajają ochotę na przegryzkę, a dzięki wysokiej zawartości białka sycą na dłużej. Batony funkcjonalne, zbożowe i owocowe są traktowane przez konsumentów jako zdrowa przekąska, na którą można sobie pozwolić, nawet będąc na diecie redukcyjnej.
Z danych opracowanych przez CMR wynika, że w I kwartale 2024 roku to właśnie batony proteinowe cieszyły się największą popularnością, odpowiadając za 41% wszystkich sprzedanych opakowań w tej grupie produktów. Niewiele niższy wynik osiągnęły batony zbożowe (39%), a batony owocowe odpowiadały za 20% sprzedaży trzech analizowanych kategorii.
„W okresie kwiecień 2023-marzec 2024 roku najważniejszym kanałem sprzedaży dla batonów funkcjonalnych, zbożowych i owocowych były dyskonty – odpowiadały za 40% łącznej wartości sprzedaży tych produktów. Ponieważ jednak są to w dużej mierze kategorie impulsowe, nadal istotną rolę w ich sprzedaży odgrywają sklepy małoformatowe do 300 mkw., które w tym samym okresie wygenerowały 36% wartości sprzedaży” – komentuje Nikodem Pankowiak, analityk danych sprzedażowych w CMR.
W analizowanym okresie średnia cena batonów funkcjonalnych wynosiła 3,87 zł za opakowanie. Nieco tańsze były batony owocowe – około 3,08 zł – a najtańsze okazały się warianty zbożowe, których średnia cena wyniosła 2,18 zł za opakowanie.
Nowe smaki – co nowego na rynku przekąsek w 2025 roku?
Jak już zostało zauważone, rynek przekąsek dynamicznie się zmienia, odpowiadając na zmieniające się oczekiwania konsumentów. Ci zaś poszukują nie tylko zdrowszych lub funkcjonalnych alternatyw dla tradycyjnych przegryzek, ale również innowacyjnych smaków. Producenci z kolei odpowiadają na te potrzeby, dlatego na sklepowych półkach można zaobserwować niecodzienne smaki i oryginalne formy przekąsek.
Coraz częściej pojawiają się na nich przekąski fermentowane, które są wybierane przez konsumentów z uwagi na ich właściwości zdrowotne – są nieocenione przy wspieraniu układu pokarmowego. Na popularności zyskują więc krakersy z dodatkiem kimchi czy pałeczki miso, a także kulki energetyczne wzbogacone probiotykami.
Rosnącym zainteresowaniem cieszą się również słodycze słodzone naturalnymi substancjami, do których zalicza się agawę, cukier kokosowy czy figi. Półki sklepowe zaczynają zapełniać batoniki i przekąski z puree owocowym czy suszonymi figami, które nie tylko zaspakajają apetyt na słodycze, ale też nie mają przy tym negatywnego wpływu na zdrowie.
Na znaczeniu zyskują również różnego typu przekąski z roślinnych zamienników mleka, które są doskonałą opcją dla osób nietolerujących laktozy bądź kazeiny lub po prostu starających się wyeliminować z diety tradycyjny nabiał. Konsumenci coraz chętniej wybierają także produkty mniej przetworzone, bazujące na naturalnych składnikach, do jakich zalicza się bób, soczewica czy tofu. Niezwykle istotny staje się też krótki, przejrzysty skład produktów – konsumenci szukają prostych receptur, pozbawionych sztucznych dodatków i wzmacniaczy smaku, oraz lokalnych składników, które podkreślają autentyczność i ekologiczny charakter produktów.
Analizując gusta i oczekiwania konsumentów, warto również wziąć pod uwagę potrzebę przekąsek, które przywołują wspomnienie dzieciństwa. Dlatego też producenci starają się wprowadzać na rynek takie przegryzki, które łączą w sobie tradycję z nowoczesnością. Różnego rodzaju przekąski, które inspirowane są dawnymi recepturami, przyciągają konsumentów swoją autentycznością, a jednocześnie smakowe eksperymenty – takie jak połączenia słodko-słone czy pikantno-owocowe – zaspokajają ciekawość kulinarną.
Dbający o zdrowie Polacy, którzy kontrolują ilość spożywanych kalorii, coraz częściej sięgają po napoje funkcjonalne, które często spożywają w roli przekąski. Na rynku pojawiają się takie opcje, jak napoje gazowane z adaptogenami, wody kolagenowe czy herbatki nootropowe, które wspomagają pracę mózgu. Nie można zapominać też o różnego rodzaju proteinowych napojach mlecznych, doskonale zaspokających głód i ułatwiających budowę mięśni. Wszystkie te propozycje są odpowiedzią na potrzeby osób, które szukają zdrowych i praktycznych przekąsek.
Rynek słodkich i słonych przekąsek nie tylko dynamicznie rośnie, ale także ulega nieustannym zmianom, napędzanym przez ewoluujące potrzeby konsumentów. Choć tradycyjne przegryzki wciąż są nieodłącznym elementem spotkań towarzyskich i wieczorów filmowych, na sklepowych półkach coraz częściej pojawiają się zdrowsze alternatywy – z wysoką zawartością białka lub o niższej kaloryczności. Detaliści powinni bacznie obserwować te trendy i dostosowywać swój asortyment do oczekiwań klientów.
Katarzyna Jastrzębska
Redaktor
1 źródło: NIQ Market Track, Cała Polska jako suma rynków: hipermarkety, supermarkety, dyskonty, duże, średnie i małe sklepy spożywcze, kioski, stacje benzynowe, Panel Handlu Detalicznego, wartość i wielkość sprzedaży, ostatni rok to 52 tygodnie kończące się na 29 grudnia 2024, porównywany do analogicznego okresu sprzed roku. Rynek słodyczy złożony z kategorii: Cukrowe specjalności, Zestawy czekoladowe, Drażetki, Ciastka kruche, Batony, Chałwa i sezamki, Praliny, Cukierki i lizaki, Ciasta gotowe do jedzenia, Wafle impulsowe, Tabliczki czekoladowe, Batony Musli, Guma do żucia.
