Deszcz, śnieg i ujemne temperatury sprawiają, że prowadzenie pojazdu staje się ryzykowne i wymaga szczególnej uwagi. Aby zminimalizować potencjalne zagrożenia, kluczowym aspektem staje się stan opon i ich właściwa eksploatacja. Dlatego w trakcie zimowych podróży niezwykle istotne są renomowane opony zimowe lub całoroczne z homologacją zimową. Dzięki nim kierowcy mogą cieszyć się nie tylko lepszą przyczepnością, ale także krótszą drogą hamowania w trudnych warunkach.
– Fundamentem bezpieczeństwa na drodze są odpowiednie opony, dopasowane do warunków. Opony z homologacją zimową odgrywają kluczową rolę – zwłaszcza przy pogodzie wymagającej większej przyczepności. Nawet na pozór sucha nawierzchnia może okazać się niebezpieczna przy niskich temperaturach. Dlatego należy zainwestować w opony dostosowane do tej pory roku, by minimalizować ryzyko i zachować bezpieczeństwo na drodze – podkreśla Piotr Sarnecki, dyrektor generalny Polskiego Związku Przemysłu Oponiarskiego (PZPO).
Zimówka = skuteczność
Skuteczność opon zimowych potwierdzają testy, które przeprowadził Grzegorza Duda na torze Moto Parku w Krakowie – we współpracy z Polskim Związkiem Przemysłu Oponiarskiego (PZPO), Politechniką Rzeszowską oraz firmą Auto-Test. W warunkach zimowych, na śliskim śniegu i błocie pośniegowym przetestowano opony premium: zimowe, całoroczne i letnie. Podczas testów użyto urządzenia Datron – służącego do precyzyjnego mierzenia dynamiki pojazdu oraz drogi hamowania.
Testy jednoznacznie pokazały, że opony zimowe premium zapewniają najkrótszą drogę hamowania i są bezkonkurencyjne w porównaniu z oponą całoroczną czy letnią. Opona zimowa premium potrzebowała 51 metrów do zahamowania, całoroczna 64 metry, podczas gdy letnia zatrzymała się dopiero po dystansie 108 metrów.
Link do filmu: https://www.youtube.com/watch?app=desktop&si=rZ4UwCy5nWnPVlaD&v=5DETWbw7nSQ&feature=youtu.be
– Zachęcamy kierowców do świadomego wyboru opon, które są dostosowane do warunków atmosferycznych. Podstawą jest nieużywanie zimą opon letnich – to inwestycja w bezpieczeństwo własne oraz pozostałych uczestników ruchu drogowego. W trakcie zimowych wyjazdów pamiętajmy o właściwym przygotowaniu pojazdu – bo opony z homologacją zimową to game changer, będący naszym sprzymierzeńcem nawet na trudnych i wymagających trasach – mówi Piotr Sarnecki.
Obowiązkowe opony zimowe – sprawdź gdzie?
Planując wyjazd na ferie poza granice nie mamy dowolności. We wszystkich krajach wokół Polski jest obowiązek jazdy na oponach zimowych lub całorocznych. Taki zapis jest w 29. europejskich państwach, a przepisy precyzyjnie wskazują okres lub warunki ich używania.
W 16 krajach terminy te są ustalone na konkretne daty kalendarzowe (Bułgaria, Czechy, Słowenia, Litwa, Łotwa, Estonia, Szwecja, Finlandia, Białoruś, Rosja, Norwegia, Serbia, Bośnia i Hercegowina, Mołdawia, Macedonia, Turcja). W zaledwie dwóch państwach obowiązek ten jest określony warunkami drogowymi (Niemcy, Luxemburg). Istnieją również kraje, gdzie wymóg jest mieszany i obejmuje zarówno kalendarz, jak i warunki pogodowe (Austria, Chorwacja, Rumunia, Słowacja) lub wymaga się go od kierowców za pomocą znaków drogowych (Hiszpania, Francja, Włochy)1.
Pamiętajmy, że w wielu krajach przewidziano surowe kary za niedostosowanie się do wymogu opon zimowych – przykładowo mandat w Austrii za korzystanie z ogumienia niedopasowanego do warunków pogodowych to nawet 5 tys. euro2. Kierowca, który spowoduje wypadek zimą na oponach letnich, musi się liczyć z dotkliwymi konsekwencjami finansowymi. Tak jest np. w Szwajcarii czy Liechtensteinie. W mniejszości są kraje, w których nie ma regulacji prawnych w zakresie ogumienie sezonowego. Brak zakazu jazdy na oponach letnich zimą jest w Danii, Wielkiej Brytanii, Irlandii, Portugalii, na Węgrzech, w Grecji oraz w Polsce, w której jako jedynej w tej grupie są mroźne i śnieżne zimy.
– Brak regulacji zakazującej jazdy na oponach letnich w takich krajach, jak Polska – gdzie zimowa pogoda często daje się we znaki –prowadzi do poważnych zagrożeń na drogach. Po pierwsze, brak standaryzacji w obszarze bezpieczeństwa sprawia, że kierowcy mogą decydować się na używanie opon letnich zimą, a to znacząco zwiększa ryzyko utraty przyczepności i wydłuża drogę hamowania. Naraża to kierowców na niebezpieczeństwo, ale także stwarza zagrożenie dla innych uczestników ruchu. Dodatkowo, brak klarownego zakazu skutkuje wzrostem liczby wypadków drogowych i stłuczek w okresie zimowym – gdy warunki są trudniejsze. Raport Polskiego Związku Przemysłu Oponiarskiego wskazuje, że zły stan opon może być przyczyną nawet 36,8% wypadków drogowych. W konsekwencji, niewłaściwe opony mogą spowalniać ruch, a także generować dodatkowe koszty związane z naprawami pojazdów oraz roszczeniami ubezpieczycieli. Warto zatem zwrócić uwagę na potrzebę wprowadzenia jasnych przepisów zwiększających bezpieczeństwo na drogach, podobnie jak w większości europejskich krajów – dodaje Piotr Sarnecki z PZPO.
Z tego wynika, że przez zaniedbanie legislacyjne Polska jest jedynym w Europie krajem z zimnymi i śnieżnymi zimami, gdzie takiego zakazu nie ma. Z tego powodu co rok mamy statystycznie ponad 1000 wypadków więcej i dużo więcej stłuczek przekładających się na podwyżki w cenach polis. Nie ma bowiem bezpiecznej prędkości na letnich oponach na śliskiej zimowej drodze.
Wymóg opon zimowych w Europie:
Dla Komisji Europejskiej został przygotowany raport na podstawie badań w krajach, w których wprowadzono wymóg jazdy na oponach z homologacją zimową (zimowe i całoroczne). Wynika z niego, że nastąpiła aż o 46% redukcja prawdopodobieństwa wystąpienia wypadku drogowego w porównaniu z jazdą na oponach letnich w warunkach zimowych3. Ten raport udowodnił także, że wprowadzenie prawnego wymogu jazdy na oponach posiadających homologację zimową zmniejsza liczbę śmiertelnych wypadków średnio o 3% – a jest to tylko uśredniona wartość, bo są kraje, które odnotowały spadek liczby jesienno-zimowych wypadków i stłuczek o ponad 20%.
Analizy i obserwacje płynące z warsztatów samochodowych wskazują, że aż 35% kierowców jeździ zimą na oponach letnich4. To zaskakujące – zwłaszcza w kontekście tego, że aż 90% z nich deklaruje chęć wymiany opon na zimowe jeszcze przed pierwszymi opadami śniegu5.
Wyjazdy na ferie – TOP5
Bezpieczna podróż samochodem na zimowe ferie to nie tylko dedykowane opony. Polski Związek Przemysłu Motoryzacyjnego przypomina, o czym warto pamiętać, wyruszając w zimową drogę:
1. Przygotowanie samochodu
- Sprawdź stan opon. Zimowe warunki wymagają użycia opon zimowych, które są dostosowane do niskich temperatur i śliskiej nawierzchni. Sprawdź także ciśnienie w oponach po zapakowaniu samochodu i dopompuj koła do wartości wskazanej w instrukcji obsługi dla obciążonego samochodu. Sprawdź też, czy będziesz potrzebować łańcuchów na koła.
- Przetestuj działanie systemu ogrzewania, wentylacji oraz oświetlenia.
- Upewnij się, że samochód jest sprawny technicznie. Skontroluj poziom oleju, płynu chłodzącego i płynu do spryskiwaczy (dedykowanego zimowego).
2. Pogoda i warunki drogowe
- Śledź prognozę pogody i dostosuj plan podróży do aktualnych warunków atmosferycznych.
- Bądź przygotowany na zmienne warunki drogowe – takie, jak opady śniegu, oblodzenie czy zamieć śnieżna.
3. Pakowanie i wyposażenie
- Spakuj niezbędne przedmioty – takie jak koc, latarka, apteczka, jedzenie i napoje. W zimie mogą wystąpić utrudnienia w ruchu, więc warto być przygotowanym na ewentualne opóźnienia.
- Zabierz ze sobą zestaw narzędzi, łańcuchy na koła (jeśli jest to wymagane), szczotkę do odśnieżania i skrobaczkę do lodu.
4. Dłuższa droga = więcej przerw
- Planuj regularne przerwy na odpoczynek, zwłaszcza podczas dłuższych tras. Jazda w zimowych warunkach może być bardziej męcząca dla kierowcy.
- Sprawdź, czy na trasie znajdują się stacje benzynowe, restauracje i inne miejsca, gdzie można zatrzymać się na odpoczynek.
5. Zabezpieczenie przed awariami
- Zabierz ze sobą telefon komórkowy i ładowarkę samochodową. Upewnij się, że masz dostęp do numerów alarmowych i lokalnych służb pomocy drogowej.
- W razie konieczności skorzystaj z pomocy drogowej, nie próbuj samodzielnie naprawić poważnych awarii w warunkach zimowych.
Symbol alpejski = homologacja zimowa
Czy jest różnica między oponami zimowymi a całorocznymi? Z punktu widzenia przepisów nie różnią się one. Oba typy mają tzw. symbol alpejski – płatek śniegu na tle góry – więc spełniają definicje opony dostosowanej bardziej lub mniej do zimnych temperatur i zimowych warunków.
Różnią się pod względem budowy. Opony całoroczne mają wzór bieżnika, jego twardość i osiągi bardziej kompromisowe, tak by zapewnić minimum bezpieczeństwa zarówno zimą jak i latem. Z kolei opony zimowe są tak zbudowane, by zapewnić maksimum bezpieczeństwa od jesieni, przez zimę, aż do wczesnej wiosny. Mają agresywny bieżnik wgryzający się w śnieg lub błoto pośniegowe oraz bardziej miękką mieszankę bieżnika – dzięki czemu nawet w chłodne dni przy +10 st. zapewniają większą przyczepność niż opony letnie. W czasie zimowych mrozów takie opony stanowią podstawę bezpiecznej jazdy.
Symbol alpejski, czyli trzy szczyty górskie i płatek śniegu (w skrócie 3PMSF – ang. Three-Peak Mountain Snow Flake) został wprowadzony w regulaminie 117 EKG ONZ (Europejskiej Komisji Gospodarczej ONZ), a następnie rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady w lipcu 2009. Standaryzacja homologacji zimowej ma na celu zagwarantowanie maksimum bezpieczeństwa kierowcom – takie oznaczenie można zastosować jedynie w przypadku, gdy opony (zimowe lub całoroczne) spełniają określone normy i z powodzeniem przeszły wymagające testy.
Oczywiście opony typowo zimowe przechodzą taką homologację z dużo większym zapasem bezpieczeństwa dlatego, że są dedykowane do sezonu jesienno-zimowego. Z kolei w oponach całorocznych parametry zimowe muszą być na mniejszym poziomie tak, by opona zapewniała zapas bezpieczeństwa także w latem.
Źródło: GENESIS
Fot: mat. prasowe
1 https://www.europe-consommateurs.eu/en/travelling-motor-vehicles/motor-vehicles/winter-tires-in-europe.html
2 https://www.auto-swiat.pl/porady/prawo/w-tych-krajach-sprawdzaja-czy-masz-opony-zimowe-czesto-w-okreslonych-miejscach/lbbhxke
3 Komisja Europejska, Study on some safety-related aspects of tyre use, https://ec.europa.eu/transport/road_safety/sites/roadsafety/files/pdf/vehicles/study_tyres_2014.pdf
4 https://www.swiatopon.info/artykuly/czy-w-polsce-powinien-byc-obowiazek-uzywania-opon-,72197#
5 http://dwtgroup.pl/zmiana-opon-w-srodku-zimy-wielu-kierowcow-jezdzi-na-oponach-letnich-czy-to-bezpieczne/
