Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych od chwili wejścia Polski do Unii Europejskiej jest organem upoważnionym do przeprowadzania kontroli beneficjentów otrzymujących płatności z Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji (EFRG) na rynku krajowym, w ramach Wspólnej Polityki Rolnej i Wspólnej Polityki Rybackiej, w tym: dopłaty do przetwórstwa, składowania, wycofywania z rynku, a także limitowania produkcji.
Podstawę prawną stanowi przede wszystkim ustawa z 21 grudnia 2000 roku o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (DZ. U. z 2005 r., Nr 187, poz. 1577 z późń. zm.) oraz Rozporządzenie Rady (WE) nr 485/2008 z 26 maja 2008 roku w sprawie kontroli przez państwa członkowskie transakcji stanowiących część systemu finansowania przez Europejski Fundusz Rolniczy Gwarancji (Dz. Urz. UE L 143 z dnia 03.06.2008)
Kontrole ex-post IJHARS przeprowadza od 2005 roku. W ciągu 4 lat Inspekcja przeprowadziła 410 kontroli. Średni czas przeprowadzania jednej kontroli przez inspektorów IJHARS wynosi ok. 24 dni roboczych. Jej celem jest ustalenie czy transakcje finansowane z EFRG rzeczywiście zostały przeprowadzone i wykonane prawidłowo. W ramach postępowania kontrolnego weryfikowane są dokumenty handlowe (magazynowe, księgowe i administracyjne).
W ciągu 4 lat (od 01.07.2005 do 30.06.2009) IJHARS skontrolowała beneficjentów, którzy otrzymali dopłaty na łączną kwotę 390,3 mln euro (tj. ponad 1,5 mld zł), stwierdzając nieprawidłowości finansowe u 7 podmiotów. Kwota nieprawidłowości wyniosła ok. 0,02 proc. sumy dopłat i wyniosła 66 515 zł. W stosunku do 5 beneficjentów Agencja Rynku Rolnego (akredytowana agencja płatnicza przyznająca dopłaty) wydała decyzje administracyjne egzekwując kwoty nieprawidłowo wypłaconych środków.
W roku kontrolnym 2009/2010 (od 01.07.2009 do 30.06.2010) IJHARS przeprowadzi 56 kontroli wśród ponad 36 tysięcy beneficjentów, którzy w poprzednich latach otrzymali pomoc unijną na łączną kwotę 313,7 mln euro (tj. ponad 1,2 mld zł).
(maj)
