Raporty

Tradycyjne wytrawne smaki

Czwartek, 20 października 2022 Autor: Monika Książek , HURT & DETAL Nr 10/200. Październik 2022
Mięso, wędliny i ryby na świątecznym stole to tradycja. Szczególnie przed świętami w tych kategoriach liczy się jakość i świeżość. Aromatyczne wędliny, marynowane mięsa, wędzone kiełbasy, wyśmienite potrawy z ryb to podstawa świątecznego menu. Do tego przyprawy i dodatki – wytrawna część świątecznego menu cały swój smak zawdzięcza właśnie im.
Czas poprzedzający święta Bożego Narodzenia jest w handlu tradycyjnie okresem wzmożonej aktywności zakupowej. „Chodzi tu oczywiście nie tylko o zakupy prezentów, ale także artykułów żywnościowych, z których przygotowywane są świąteczne potrawy. W święta konsumenci chętniej zaopatrują się w mięso i wędliny, jak również produkty z wyższej półki cenowej” – zaznacza Renata Juszkiewicz z POHiD.

Grudzień to miesiąc, w którym rośnie sprzedaż mięs, wędlin czy ryb. To kategorie, które zwłaszcza w ostatnich dniach tuż przed świętami zyskują na popularności. Producenci mają trudne zadanie, przede wszystkim związane z zaplanowaniem największej produkcji właśnie na czas największego zapotrzebowania ale również z zapewnieniem produktów odpowiadających na wymagania konsumentów. Jak się okazuje Polacy kupując mięso i wędliny na święta kierują się przede wszystkim ceną 55% oraz dobrym składem 49%.1 O ile ogólnym trendem jest oferowanie jak najlepszego składu produktów o tyle ceny zdają się być aspektem, przy którym konsumenci muszą się zderzyć z obecną sytuacją, w której rosną one coraz bardziej. Według danych ASM Sales Force Agency w 2022 roku ceny mięs, wędlin i ryb wzrosły o 13,17% w porównaniu do roku poprzedniego2.

Miejsce zakupu

Mięso i wędliny Polacy najczęściej kupują w sklepach mięsnych. Tam zaopatruje się 45% respondentów. Na kolejnym miejscu znajdują się dyskonty (co piąta osoba) oraz sklepy wielkopowierzchniowe (15% badanych). Co dziesiąta osoba dokonuje takich zakupów w sklepach osiedlowych. O wyborze miejsca zakupu decydują przede wszystkim: wysoka jakość oferowanych tam produktów (53% respondentów) oraz ich szeroki wybór (52% respondentów)3.

Polacy w konsumpcji są tradycjonalistami

Mimo wzrostu cen mięs i wędlin ich spożycie nie spada. „Konsumpcja mięsa utrzymuje się na wysokim poziomie. W 2021 r. w Polsce średnie spożycie mięsa wynosiło 79 kg rocznie. Wieprzowina spożywana była na poziomie 40 kg, wołowina około 4 kg, a drób 30 kg” – informuje Tomasz Parzybut, Prezes Stowarzyszenia Rzeźników i Wędliniarzy RP.

Taki stan rzeczy wynika z kilku względów. „W konkursie na najbardziej popularne mięso zdecydowanie wygrywa wieprzowina, ze względu na prostotę przygotowania dania do konsumpcji, smak, a także ceny. Wysoki poziom konsumpcji wynika też z faktu, że jemy głównie wędliny wieprzowe” – wyjaśnia Tomasz Parzybut, SRW RP.

Jakie są przewidywania branży odnośnie konsumpcji w okresie nadchodzących świąt? „Naturalnie, przed świętami zawsze mamy do czynienia ze wzrostem sprzedaży. Liczymy, że także w tym roku będzie podobnie. Jednak poziom sprzedaży zależny jest od wielu czynników. Jednym z podstawowych jest cena, a ta może pójść znacznie w górę ze względu na wzrost kosztów produkcji” – zaznacza Tomasz Parzybut.

 Obserwacje rynku od wielu lat pozwalają wywnioskować, że Polacy są tradycjonalistami. „Raczej nie szukają nowych wyrobów, a stawiają na te, które na naszych stołach pojawiają się od lat. Tak naprawdę trudno nam odpowiedzieć co czeka nas w najbliższych miesiącach. Mamy do czynienia z gigantyczną inflacją, problemami z surowcem, podwyżkami usług weterynaryjnych, kilkusetprocentowym wzrostem cen energii” – wyjaśnia Prezes SRW RP.

Karp podstawą wśród ryb

Z kolei spożycie ryb w Polsce w porównaniu do innych krajów pozostawia wiele do życzenia. Konsumpcja ryb w Polsce osiągnęła przed paroma laty poziom pomiędzy 12 a 13 kg per capita rocznie, co plasuje nas w średniej Unii Europejskiej. Jednak jak przyznaje Ziemowit Pirtań ze Stowarzyszenia Producentów Ryb Łososiowatych, nie jest to powód do dumy, ponieważ kraje przodujące w spożyciu osiągają wyniki nawet powyżej 100 kg, a kraje gdzie spożycie ryb jest mniejsze niż w Polsce to kraje historycznie nie jedzące ryb.

Spożycie ryb wzrasta w okresie Bożego Narodzenia, m.in. przez tradycję jedzenia karpia - która mimo wielu obaw jest nadal bardzo silna. „Chętnie też spożywamy w tym okresie śledzie w różnej postaci, ale konsumenci coraz częściej sięgają również po ryby takie jak pstrąg czy łosoś. Fakt dużego spożycia ryb w Wigilię i święta to nie tylko tradycja czy post, ale wynika to również z faktu, że ryby nadal postrzegane są jako produkt drogi i ekskluzywny – a na święta staramy się o atrakcyjny dobór dań – stąd wybór ryb, które w wielu domach spożywa się wyłącznie w święta” – przyznaje Ziemowit Pirtań, SPRŁ.

Wracając jednak do spożycia, a dokładnie jego struktury, nawet spożycie 12 kg na osobę nie jest zadowalające dla przedstawicieli branży z pewnego powodu. Jak przyznaje Ziemowit Pirtań, poziom spożycia ryb to jedno, a jego struktura to drugie. „Gdyby w 12 kg na głowę przodowały dobrej jakości tłuste i średniotłuste ryby, byłby to dobry wynik. Niestety w strukturze spożycia w Polsce dominują śledzie i to głównie w formie „budżetowej”, sporym spożyciem cieszą się też różnego rodzaju mrożone filety ryb morskich, pochodzące najczęściej z importu z dalekiego wschodu, których jakość pozostawia wiele do życzenia. Pstrąga w Polsce spożywamy tylko ok. 500 g na głowę, podobnie jak karpia. Nieco większym spożyciem cieszył się do niedawna łosoś – jednak znaczna podwyżka cen tej ryby, jaka miała miejsce w tym roku, może przyczynić się do spadku jego spożycia i w ogóle do spadku spożycia ryb w 2022 roku” – wyjaśnia.

Jakość gwarantowana

Jak wskazują badania zwłaszcza w kategorii mięs i ryb znaczenie ma jakość produktów. W przypadku producentów mięs i wędlin to jeden z głównych aspektów konkurowania na rynku. „W dzisiejszych czasach małe i średnie zakłady nie mają szansy konkurować z największymi producentami pod kątem marketingu. Jedyną szansą jest dla nich tzw. poczta szeptana. Bez jakości firmy nie mają szans egzystować. Jakość polskich wędlin patrząc na ogół krajowych zakładów należy uznać za bardzo wysoką. Największą bolączką polskich zakładów jest odpowiednie wypromowanie naszych produktów. Wiele z tych mięsnych, tradycyjnych, lokalnych frykasów powinno być wizytówką regionu, tak jak mamy to we Włoszech, Francji czy Hiszpanii” – zaznacza Tomasz Parzybut.

W przypadku ryb wysoka jakość jest podstawą. „Coraz mniej sklepów oferuje tzw. świeżą rybę na lodzie. Jeśli to robią, to obecnie standardem jest już oferowanie ryb wypatroszonych lub filetów. Ponadto sklepy z tego typu stoiskami to raczej sklepy delikatesowe lub ekskluzywne, w których politykę wpisana jest jakość produktów. W ofercie pozostałych sklepów widzimy coraz więcej produktów przetworzonych, słoikowych lub oferowanych w innej formie. Ryby świeże oferowane są w pudełkach z atmosferą ochronną (tzw. MAP), która to technologia poza jedną wadą – do opakowania musimy użyć plastiku – ma wiele zalet. Pozwala na zachowanie świeżości przez 7-10 dni, dla produktów wędzonych nawet do 30 dni, jednocześnie posiada etykietę, z której jasno wynika data złowienia, data przydatności czy pochodzenie ryb. To duży skok jakościowy wobec ryb oferowanych luzem, które trudno jest identyfikować. Coraz większą popularnością cieszą się też zakupy bezpośrednio w gospodarstwach rybackich – zarówno w ramach sprzedaży bezpośredniej, jak i rożnego rodzaju placówkach handlowych – w rodzaju fishtrucków czy sklepów firmowych” – wyjaśnia Ziemowit Pirtań.

Przyprawy i dodatki, czyli święta pełne smaku

Bez nich żadna świąteczna potrawa nie powstanie. Mowa oczywiście o wszelkiego rodzaju przyprawach i dodatkach, które są podstawą w kuchni. Przyprawy sypkie i w płynie, oleje, oliwy, tłuszcze, sosy, zioła czy wszelkiego rodzaju warzywa w słoikach i puszkach to pozycje obowiązkowe w przygotowywaniu świątecznych potraw.

Goździki, liść laurowy, ziele angielskie, przyprawa do bigosu, do ryb, majonez, warzywa w puszkach zwłaszcza kukurydza, groszek i fasola oraz olej – te pozycje zwiększają sprzedaż przed świętami chyba w każdym sklepie spożywczym. Oprócz klasycznych wariantów, w tym czasie na sklepowych półkach pojawiają się liczne sezonowe produkty.

Wg Market Insights, rynek sosów i przypraw jest wart blisko 180 bilionów euro. Kategoria ta obejmuje zupy (mokre i suche), przyprawy i buliony, oliwy smakowe, sosy do makaronów, dressingi oraz chutney’e.

Wybory Polaków

Zarówno na co dzień jak i od święta Polacy mają swoje ulubione produkty w kategorii przypraw i dodatków. Według badania SW Research4 do najczęściej używanych przez Polaków przypraw należą jednoskładnikowe warianty takie jak suszone przyprawy w torebkach bądź innych pojemnikach, np. pieprz, oregano, bazylia. Tego rodzaju przypraw używa niemal 60% Polaków. Nieco mniejszą popularnością cieszą się mieszanki – tych na co dzień w kuchni używa 42% respondentów. Świeże zioła to kolejne popularne dodatki, zwłaszcza dla 37% osób. Dla 16% podstawą w kuchni są przyprawy płynne, a dla 12% koncentraty.

Wybór konkretnej przyprawy nie należy zazwyczaj do najłatwiejszych zadań, bo nawet jeśli sięgamy po konkretną przyprawę to mamy wciąż szeroki wybór spośród marek. Jak się okazuje w takim przypadku konsumenci najczęściej kierują się wysoką jakością produktu (61% wskazań), ceną (49%) oraz marką producenta (44%). Na kolejnych miejscach znalazły się takie odpowiedzi jak dostępność produktu 23%, etykieta oraz rekomendacja rodziny i znajomych (17%), akcje promocyjne (15%), nowości (14%) i reklama (3,8%).

Pozycje obowiązkowe

Jedną z nich jest oczywiście majonez, podstawowy składnik wielu sałatek. Ulubionymi markami z tej kategorii są Winiary, Kielecki oraz Pudliszki. Sprzedaż wolumenowa tych produktów w okresie świątecznym w porównaniu do zwykłego okresu w roku rośnie blisko czterokrotnie.

Do pieczenia, smażenia czy do sałatek – w każdym przypadku należy użyć odpowiedniego tłuszczu. Najczęściej wybieranymi markami używanych olejów i oliw w domach Polaków są Kujawski, Wielkopolski, Bartek oraz Monini. Według CMR w grudniu (w porównaniu do poprzedniego miesiąca) wartość sprzedaży oleju zwiększa się zazwyczaj o prawie 15% w placówkach małego formatu.

Tak jak bigos jest pozycją obowiązkową w świątecznym menu tak i składniki do przygotowania tej potrawy są obowiązkowe w każdej kuchni podczas przygotowań. Czyli mowa o suszonych grzybach, suszonych śliwkach, koncentratach pomidorowych, liściach laurowych, pieprzu, majeranku czy kostkach bulionowych mięsnych.

To również składniki, w zależności od przepisu i regionu, do przygotowania barszczu czerwonego, zarówno samodzielnie od podstaw oraz w przypadku wyboru szybszej wersji przygotowania z wykorzystaniem barszczu czerwonego instant w proszku czy gotowego koncentratu.

Zarówno potrawy na święta jak i składniki, z których można je przygotować wymieniać można bez końca. Jednak idąc tym tropem można skompletować kompletną i szczegółową ofertę dla klientów. A Ci wiadomo – wybierają te sklepy, w których kupią wszystkie produkty z listy zakupowej. Wygoda i szybkość są szczególnie doceniane w zabieganym, przedświątecznym okresie.

Mimo wielu wyzwań producenci już wiedzą co zaoferują na nadchodzące święta. Wędzone, przygotowane według tradycyjnej receptury, z zaskakującymi dodatkami, ale przede wszystkim smaczne i aromatyczne – wędliny, mięsa i ryby. Edycje limitowane, przygotowane specjalnie na zimowo-świąteczny okres dopasowane do świątecznych potraw – przyprawy i dodatki. Bo w końcu takich potraw na święta oczekuje każdy – aromatycznych i ze smakiem.

Monika Książek
Redaktor




1 Badanie przeprowadzone przez SW Research na zlecenie Sokołów S.A., w dniach 07 – 08.12.2021, metoda CAWI, na grupie 1011 osób.
2 źródło: ASM Sales Force Agency, Badanie i Raport Koszyk Zakupowy, badanie uwzględnia ceny tych samych 40 produktów w 13 sieciach handlowych zarówno w sklepach tradycyjnych, jak i w kanale e-commerce, dane za okres sierpień 2021 r. i sierpień 2022 r.
3 Badanie przeprowadzone przez SW Research na zlecenie Sokołów S.A., w dniach 07 – 08.12.2021, metoda CAWI, próba 1011 respondentów (reprezentatywna grupa Polek i Polaków).
4 źródło: SW Research, badanie przeprowadzone w sierpniu 2022, na grupie 801 osób, wykonane metodą CAWI.










tagi: tradycyjne wytrawne smaki , rynek spożywczy , sprzedaż , handel , konsument , FMCG , hurt , detal , produkty spożywcze , nowości , przemysł spożywczy , sieci handlowe , sklepy spożywcze ,